Ορόσημα επικοινωνίας: Ηλικιακές κλίμακες

Τα ακόλουθα ορόσημα έχουν σχεδιαστεί για να σας βοηθήσουν να γνωρίζετε τι να περιμένετε, καθώς το παιδί σας μεγαλώνει και αναπτύσσεται και να ξέρετε πότε πρέπει να ζητήσετε την καθοδήγηση ενός ακοολόγου ή ενός λογοθεραπευτή. Όταν εξετάζετε τα ορόσημα, λάβετε υπόψη σας και τα ηλικιακά εύρη κάτω και πάνω από την ηλικία του παιδιού σας. Αυτά τα ορόσημα δεν προορίζονται να αποτελέσουν εργαλείο διάγνωσης.

Γέννηση έως 3 μήνες

♦ Είναι σε εγρήγορση σε ήχους

♦ Ησυχάζει ή χαμογελά όταν μιλάτε

♦ Κάνει ήχους ΄σαν απάντηση΄ σε δικούς σας

♦ Κάνει ήχους που διαφέρουν ανάλογα με το αν είναι χαρούμενο ή αναστατωμένο

♦ “Γουργουρίζει”, κάνει ήχους όπως “ααααα”, “οοοο” και “μμμμμ”

♦ Αναγνωρίζει τα αγαπημένα του πρόσωπα και κάποια κοινά αντικείμενα

♦ Γυρίζει ή κοιτάζει προς τις φωνές ή τους ανθρώπους που μιλούν

4 έως 6 μήνες

♦ Χασκογελάει και γελάει

♦ Ανταποκρίνεται στις εκφράσεις του προσώπου

♦ Κοιτάζει αντικείμενα που το ενδιαφέρουν και παρακολουθεί αντικείμενα με τα μάτια του

♦ Αντιδρά σε παιχνίδια που κάνουν ήχους, όπως αυτά με κουδουνάκια ή μουσική

♦ Κάνει φωνοποιήσεις κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή με αντικείμενα στο στόμα

♦ Παράγει διάφορους φωνητικούς ήχους – μερικές φορές σε συνδυασμό με ένα σύμφωνο, όπως “ααααααααμ”, “ααααααααγκου”, “νταααααα”

♦ Κάνει “μπουρμπουλίθρες” (blows raspberries)

7 έως 9 μήνες

♦ Σας κοιτάζει όταν φωνάζετε το όνομά του

♦ Σταματά για μια στιγμή όταν του λέτε “Όχι”

♦ Βαβίζει (μπαμπαλίζει) μεγάλες σειρές ήχων, όπως “μαμαμαμα”, “μπαμπαμπα”, “ντανταντα”

♦ Αναζητά τα αγαπημένα του πρόσωπα όταν είναι αναστατωμένο

♦ Σηκώνει τα χέρια του για να το σηκώσουν

♦ Αναγνωρίζει τα ονόματα ορισμένων ανθρώπων και αντικειμένων

♦ Σπρώχνει μακριά ανεπιθύμητα αντικείμενα

10 έως 12 μήνες

♦ Μέχρι την ηλικία των 10 μηνών, στρέφεται να πιάσει αντικείμενα

♦ Δείχνει, κουνάει και δείχνει ή δίνει αντικείμενα

♦ Μιμείται και ξεκινάει χειρονομίες για να συμμετέχει σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και να παίζει παιχνίδια, όπως να στέλνει φιλιά ή να παίζει “κου – κου τσα”

♦ Προσπαθεί να αντιγράψει ήχους που κάνετε εσείς

♦ Απολαμβάνει το χορό

♦ Ανταποκρίνεται σε απλές λέξεις και φράσεις όπως “Αντίο” και “Κοίτα τη μαμά”.

♦ Λέει μία ή δύο λέξεις, όπως “μαμά”, “μπαμπά”, “γεια” .

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Δώστε προσοχή στην ακοή του παιδιού σας. Δείτε αν στρέφεται στο θόρυβο ή αν σας κοιτάζει όταν μιλάτε. Αναζητήστε σημάδια όπως το κλάμα ενώ τραβάει τα αυτιά του, που μπορεί να σημαίνει προβλήματα στα αυτιά ή μολύνσεις. Εάν ανησυχείτε, επισκεφθείτε το γιατρό σας.
Ανταποκριθείτε στο παιδί σας. Κοιτάξτε το όταν κάνει θορύβους. Μιλήστε του. Μιμηθείτε τους ήχους που κάνει.
Κάντε αστείες γκριμάτσες μαζί τους. Γελάστε όταν το κάνουν.
Διδάξτε στο μωρό σας να αντιγράφει ενέργειες, όπως το κρυφτούλι, το χειροκρότημα, το φιλί και το αντίο. Έτσι μαθαίνει πώς να εναλλάσσεται και να χρησιμοποιεί χειρονομίες.
Μιλήστε για το τι κάνετε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πείτε πράγματα όπως “Η μαμά πλένει τα μαλλιά σου”- “Τρως αρακά” και “Ω, αυτός ο αρακάς είναι νόστιμος!”.
Μιλήστε για το πού πηγαίνετε, τι κάνετε εκεί και ποιον και τι βλέπετε. Πείτε πράγματα όπως: “Πάμε στο σπίτι της γιαγιάς. Η γιαγιά έχει ένα σκύλο. Μπορείς να χαϊδέψεις τον σκύλο”.
Διδάξτε τους ήχους των ζώων, όπως “Η αγελάδα λέει “μουυυυ””.
Τραγουδήστε, πείτε ιστορίες ή διαβάστε παραμύθια στο παιδί σας κάθε μέρα.
Μιλήστε στο παιδί σας στις γλώσσες που χρησιμοποιείτε πιο άνετα. Η πρώιμη έκθεση βοηθά το παιδί σας να μάθει καλύτερα τη γλώσσα.

13 έως 18 μήνες

♦ Κοιτάζει γύρω του όταν του κάνουν ερωτήσεις “πού” -όπως “Πού είναι η κουβέρτα σου; “

♦ Ακολουθεί οδηγίες-όπως “Δώσε μου τη μπάλα”, “Αγκάλιασε το αρκουδάκι”, “Έλα εδώ” ή “Δείξε μου τη μύτη σου”.

♦ Δείχνει για να εκφράσει αιτήματα, να σχολιάσει ή να πάρει πληροφορίες.

♦ Κουνάει το κεφάλι για “όχι” και γνέφει το κεφάλι για “ναι”.

♦ Κατανοεί και χρησιμοποιεί λέξεις για κοινά αντικείμενα, κάποιες ενέργειες και ανθρώπους στη ζωή του

♦ Αναγνωρίζει ένα ή περισσότερα μέρη του σώματος.

♦ Χρησιμοποιεί χειρονομίες όταν είναι ενθουσιασμένο, όπως να χειροκροτεί ή να δίνει ένα ‘’κόλλα πέντε’’, ή όταν θέλει να κάνει αστέια, όπως να βγάζει τη γλώσσα του έξω ή να κάνει αστείες γκριμάτσες.

♦ Χρησιμοποιεί μεγαλύτερους, σε μήκος, συνδυασμούς ήχων, συλλαβών και πραγματικών λέξεων που μοιάζουν αρκετά με ομιλία.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Μιλήστε για ήχους γύρω από το σπίτι σας. Ακούστε το ρολόι να χτυπάει και πείτε “τ-τ-τ”. Κάντε ήχους αυτοκινήτου ή αεροπλάνου, όπως “β-β-β-β-β-β”.
Παίξτε με ήχους την ώρα του μπάνιου. Φυσήξτε φούσκες και κάντε τον ήχο “φ-φ-φ-φ-φ”. Σπάστε φούσκες και κάντε τον ήχο “π-π-π-π”
Μιλήστε στο παιδί σας καθώς κάνετε πράγματα και πηγαίνετε σε μέρη. Για παράδειγμα, όταν κάνετε μια βόλτα, δείξτε και ονομάστε ό,τι βλέπετε. Πείτε πράγματα όπως: “Βλέπω έναν σκύλο. Ο σκύλος λέει “γουφ”. Αυτό είναι ένα μεγάλο σκυλί. Αυτός ο σκύλος είναι καφέ”.
Δώστε στο παιδί σας οδηγίες δύο βημάτων, όπως “Πάρε την μπάλα και βάλ’ την στο κουτί”.
Χρησιμοποιήστε σύντομες λέξεις και προτάσεις που το παιδί σας μπορεί να επαναλάβει. Προσθέστε στις λέξεις που λέει το παιδί σας. Για παράδειγμα, αν πει αυτοκίνητο, μπορείτε να πείτε: “Έχεις δίκιο! Αυτό είναι ένα μεγάλο κόκκινο αυτοκίνητο”.
Αφηγηθείτε ιστορίες ή διαβάστε στο παιδί σας κάθε μέρα. Προσπαθήστε να βρείτε βιβλία με μεγάλες εικόνες και λίγες λέξεις σε κάθε σελίδα. Μιλήστε για τις εικόνες σε κάθε σελίδα ή για πράγματα που βλέπετε γύρω σας.
Βάλτε το παιδί σας να δείχνει εικόνες, μέρη του σώματος ή αντικείμενα που ονομάζετε.
Ζητήστε από το παιδί σας να ονομάσει εικόνες. Μπορεί να μην απαντήσει στην αρχή. Απλά ονομάστε τις εικόνες γι’ αυτά. Μια μέρα, θα σας εκπλήξει λέγοντάς σας την λέξη.
Μιλήστε στο παιδί σας στις γλώσσες που χρησιμοποιείτε πιο άνετα. Αν η οικογένειά σας είναι πολύγλωσση, δώστε στο παιδί σας πολλές ευκαιρίες να ακούσει και να εξασκήσει τις γλώσσες σας καθημερινά. Η εκμάθηση πολλών γλωσσών δεν θα προκαλέσει προβλήματα λόγου ή ομιλίας.

19 έως 24 μήνες

♦ Χρησιμοποιεί και κατανοεί τουλάχιστον 50 διαφορετικές λέξεις για τρόφιμα, παιχνίδια, ζώα και μέρη του σώματος. Η ομιλία μπορεί να μην είναι πάντα καταληπτή – καθαρή, όπως για παράδειγμα ‘’ γα’’ για γάτα ή ‘’κι’’ για σκλυλος.

♦ Συνδυάζει δύο ή περισσότερες λέξεις-όπως κ’άλλο νερό ή βγες έξω.Ακολουθεί οδηγίες δύο βημάτων-όπως “Πάρε το κουτάλι και βάλ’ το στο τραπέζι “Χρησιμοποιεί λέξεις όπως εγώ, δικό μου και εσύ.

♦ Χρησιμοποιεί λέξεις για να ζητήσει βοήθεια.

♦ Χρησιμοποιεί κτητικές λέξεις, όπως η κάλτσα του μπαμπά.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Μιλήστε για ήχους γύρω από το σπίτι σας. Ακούστε το ρολόι να χτυπάει και πείτε “τ-τ-τ”. Κάντε ήχους αυτοκινήτου ή αεροπλάνου, όπως “β-β-β-β-β”.
Παίξτε με ήχους την ώρα του μπάνιου. Φουσκώστε φούσκες και κάντε τον ήχο “φ-φ-φ-φ-φ”. Σπάστε φούσκες και κάντε τον ήχο “π-π-π-π”.
Μιλήστε στο παιδί σας καθώς κάνετε πράγματα και πηγαίνετε σε μέρη. Για παράδειγμα, όταν κάνετε μια βόλτα, δείξτε και ονομάστε ό,τι βλέπετε. Πείτε πράγματα όπως: “Βλέπω έναν σκύλο. Ο σκύλος λέει “γουφ”. Αυτό είναι ένα μεγάλο σκυλί. Αυτός ο σκύλος είναι καφέ”.
Δώστε στο παιδί σας οδηγίες δύο βημάτων, όπως “Πάρε την μπάλα και βάλ’ την στο κουτί”.
Χρησιμοποιήστε σύντομες λέξεις και προτάσεις που το παιδί σας μπορεί να επαναλάβει. Προσθέστε στις λέξεις που λέει το παιδί σας. Για παράδειγμα, αν πει αυτοκίνητο, μπορείτε να πείτε: “Έχεις δίκιο! Αυτό είναι ένα μεγάλο κόκκινο αυτοκίνητο”.
Αφηγηθείτε ιστορίες ή διαβάστε στο παιδί σας κάθε μέρα. Προσπαθήστε να βρείτε βιβλία με μεγάλες εικόνες και λίγες λέξεις σε κάθε σελίδα. Μιλήστε για τις εικόνες σε κάθε σελίδα ή για πράγματα που βλέπετε γύρω σας.
Βάλτε το παιδί σας να δείχνει εικόνες, μέρη του σώματος ή αντικείμενα που ονομάζετε.
Ζητήστε από το παιδί σας να ονομάσει εικόνες. Μπορεί να μην απαντήσει στην αρχή. Απλά ονομάστε τις εικόνες γι’ αυτά. Μια μέρα, θα σας εκπλήξει λέγοντάς σας το όνομα.
Μιλήστε στο παιδί σας στις γλώσσες που χρησιμοποιείτε πιο άνετα. Αν η οικογένειά σας είναι πολύγλωσση, δώστε στο παιδί σας πολλές ευκαιρίες να ακούσει και να εξασκήσει τις γλώσσες σας καθημερινά. Η εκμάθηση πολλών γλωσσών δεν θα προκαλέσει προβλήματα λόγου ή ομιλίας.

2 έως 3 έτη

♦ Χρησιμοποιεί συχνά συνδυασμούς λέξεων, αλλά μπορεί περιστασιακά να επαναλαμβάνει κάποιες λέξεις ή φράσεις, όπως “μωρό – μωρό – μωρό κάτσε κάτω” ή “θέλω – θέλω χυμό.”

♦ Προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή σας λέγοντας, “Κοίτα με!”

♦ Λέει το όνομά του όταν το ρωτάνε.

♦ Χρησιμοποιεί κάποιες λέξεις στον πληθυντικό αριθμό, όπως τα πουλιά ή τα παιχνίδια.

♦ Αιτιολογεί πράγματα και γεγονότα, όπως λέει ότι χρειάζεται μπουφάν όταν κάνει κρύο έξω.

♦ Ρωτάει “γιατί” και “πώς”

♦ Απαντά σε ερωτήσεις όπως “Τι κάνεις όταν νυστάζεις;” ή “Ποιο από τα δύο μπορείς να φορέσεις;”

♦ Παράγει σωστά τα “π”, “μπ”, “μ”, “τ”, “κ”, “γκ” σε λέξεις

♦ Παράγει σωστά τα περισσότερα φωνήεντα στις λέξεις.

♦ Η ομιλία γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη, αλλά μπορεί να μην είναι κατανοητή σε άγνωστους ακροατές ή σε άτομα που δεν γνωρίζουν το παιδί σας.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Χρησιμοποιήστε σύντομες λέξεις και προτάσεις. Μιλήστε καθαρά.
Επαναλάβετε όσα λέει το παιδί σας και προσθέστε σε αυτά. Αν πει: Όμορφο λουλούδι, μπορείτε να πείτε: “Ναι, αυτό είναι ένα όμορφο λουλούδι. Το λουλούδι είναι κατακόκκινο. Μυρίζει επίσης ωραία. Θέλεις να μυρίσεις το λουλούδι;”
Δώστε στο παιδί σας να καταλάβει ότι αυτά που λέει είναι σημαντικά για εσάς. Ζητήστε του να επαναλάβει πράγματα που δεν καταλαβαίνετε. Για παράδειγμα, πείτε: “Ξέρω ότι θέλεις ένα τουβλάκι. Πες μου ποιο τουβλάκι θέλεις”.
Μάθετε στο παιδί σας νέες λέξεις. Το να διαβάζετε βιβλία ή να μιλάτε για πράγματα που βλέπετε είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να το κάνετε αυτό. Περιγράψτε πώς φαίνονται ή πώς αισθάνεστε τα πράγματα όταν τα αγγίζετε.
Χρησιμοποιήστε λέξεις που περιγράφουν το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος.
Εξασκηθείτε στο μέτρημα. Μετρήστε τα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών. Μετρήστε τα βήματα.
Χρησιμοποιήστε νέες λέξεις σε προτάσεις για να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει τη σημασία τους. Χρησιμοποιήστε λέξεις που είναι παρόμοιες, όπως “γυναίκα, κυρία, μεγάλος και ενήλικας”.
Βάλτε αντικείμενα σε έναν κουβά. Αφήστε το παιδί σας να τα αφαιρεί ένα-ένα. Καθώς το παιδί σας αφαιρεί ένα αντικείμενο, πείτε το όνομά του. Επαναλάβετε αυτό που λέει και προσθέστε σε αυτό. Βοηθήστε τα να ομαδοποιήσουν τα αντικείμενα σε κατηγορίες, όπως ρούχα, τρόφιμα ή ζώα.
Κόψτε εικόνες από την αλληλογραφία και τα περιοδικά και φτιάξτε ένα λεύκωμα. Βοηθήστε το παιδί σας να κολλήσει τις εικόνες στο λεύκωμα. Ονομάστε τα αντικείμενα και μιλήστε για το πώς τα χρησιμοποιείτε.
Κοιτάξτε οικογενειακές φωτογραφίες και ονομάστε τα πρόσωπα. Μιλήστε για το τι κάνουν στη φωτογραφία.
Γράψτε απλές φράσεις κάτω από τις εικόνες. Για παράδειγμα, “Κολυμπάω” ή “Χρόνια πολλά στον μπαμπά”. Το παιδί σας θα αρχίσει να καταλαβαίνει ότι τα γράμματα σημαίνουν κάτι.
Ζητήστε από το παιδί σας να κάνει μια επιλογή αντί να απαντάει με ναι ή όχι. Για παράδειγμα, αντί να ρωτάτε: “Θέλεις γάλα;” ρωτήστε: “Θέλεις γάλα ή νερό;”. Φροντίστε να περιμένετε την απάντηση και επαινέστε το για την απάντησή του. Μπορείτε να πείτε: “Σ’ ευχαριστώ που μου είπες τι θέλεις. Θα σου φέρω ένα ποτήρι γάλα”.
Τραγουδήστε τραγούδια, παίξτε παιχνίδια με τα δάχτυλα και πείτε παιδικά τραγουδάκια. Αυτά τα τραγούδια και τα παιχνίδια διδάσκουν στο παιδί σας το ρυθμό και τους ήχους της γλώσσας.
Μιλήστε στο παιδί σας στις γλώσσες που χρησιμοποιείτε πιο άνετα. Δεν θα μπερδέψετε το παιδί σας και δεν θα το εμποδίσετε να μάθει αργότερα Ελληνικά.

3 έως 4 έτη

♦ Συγκρίνει πράγματα, με λέξεις όπως πιο μεγάλο ή πιο μικρό.

♦ Να σας λέει μια ιστορία από ένα βιβλίο ή ένα βίντεο.

♦ Κατανοεί και χρησιμοποιεί περισσότερες λέξεις θέσης, όπως μέσα, κάτω, πάνω σε.

♦ Χρησιμοποιεί άρθρα όταν μιλάει, όπως ένα βιβλίο ή ο σκύλος.

♦ Προσποιείται ότι διαβάζει μόνος του ή με άλλους.

♦ Αναγνωρίζει σήματα και λογότυπα όπως το STOP.

♦ Προσποιείται ότι γράφει ή συλλαβίζει και μπορεί να γράψει μερικά γράμματα.

♦ Παράγει σωστά τα φωνήματα τ. κ, γκ, φ.

♦ Λέει όλες τις συλλαβές μιας λέξης.

♦ Λέει τους ήχους στην αρχή, τη μέση και το τέλος των λέξεων.36

♦ Μέχρι την ηλικία των 4 ετών, το παιδί σας μιλάει με ομαλή ροή. Δεν επαναλαμβάνει ήχους, λέξεις ή φράσεις τις περισσότερες φορές.

♦ Μέχρι την ηλικία των 4 ετών, το παιδί σας μιλάει έτσι ώστε οι άλλοι να μπορούν να καταλάβουν τα περισσότερα από αυτά που λέει. Το παιδί μπορεί να κάνει λάθη σε ήχους που αναπτύσσονται αργότερα, όπως “θ”, “δ”, “ρ”, “τσ”, “τζ”.

♦ Μέχρι την ηλικία των 4 ετών, το παιδί σας παράγει όλους τους ήχους σε συμπλέγματα με δύο ή τρία σύμφωνα π.χ. “σπ” στο “σπάω” ή “βλ” στο “βλέπω”. Μπορεί να μην παράγει σωστά όλους τους ήχους – για παράδειγμα, δουόμος αντί για δρόμος.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Κόψτε εικόνες από παλιά περιοδικά. Φτιάξτε ανόητες εικόνες κολλώντας μέρη διαφορετικών εικόνων μεταξύ τους. Για παράδειγμα, κόψτε έναν σκύλο και ένα αυτοκίνητο. Κολλήστε τον σκύλο μέσα στο αυτοκίνητο ως οδηγό. Βοηθήστε το παιδί σας να εξηγήσει τι είναι αστείο στην εικόνα.
Ταξινομήστε εικόνες και αντικείμενα σε κατηγορίες, όπως τρόφιμα, ζώα ή σχήματα. Ζητήστε από το παιδί σας να βρει την εικόνα ή το αντικείμενο που δεν ανήκει. Για παράδειγμα, ένα μωρό δεν ανήκει στα ζώα.
Διαβάστε, τραγουδήστε και μιλήστε για το τι κάνετε και πού πηγαίνετε.
Χρησιμοποιήστε ομοιοκατάληκτες λέξεις. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί σας να μάθει νέες λέξεις και προτάσεις. Κάντε το αυτό σε όλες τις γλώσσες που χρησιμοποιείτε.
Διαβάστε βιβλία με μια απλή ιστορία. Μιλήστε για την ιστορία με το παιδί σας. Βοηθήστε το να διηγηθεί την ιστορία ή να την αναπαραστήσει με σκηνικά και ρούχα μεταμφίεσης. Πείτε τους το αγαπημένο σας σημείο της ιστορίας. Ρωτήστε για το δικό τους αγαπημένο σημείο.
Κοιτάξτε οικογενειακές φωτογραφίες. Βάλτε το παιδί σας να πει μια ιστορία για την εικόνα.
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει κάνοντάς του ερωτήσεις. Βάλτε τα να προσπαθήσουν να σας ξεγελάσουν με τις δικές τους ερωτήσεις. Κάντε το παιχνίδι προσποιούμενοι ότι κάποιες από τις ερωτήσεις τους σας ξεγελούν.
Υποδυθείτε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το μαγείρεμα του φαγητού ή η επίσκεψη στο γιατρό. Χρησιμοποιήστε μεταμφιέσεις και παιχνίδια ρόλων για να βοηθήσετε το παιδί σας να καταλάβει πώς μιλούν και ενεργούν οι άλλοι. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί σας να μάθει κοινωνικές δεξιότητες και πώς να λέει ιστορίες.
Μιλήστε στο παιδί σας στις γλώσσες που χρησιμοποιείτε πιο άνετα. Κατά καιρούς, το παιδί σας μπορεί να χρησιμοποιεί λέξεις από τις γλώσσες τους στην ίδια πρόταση ή συζήτηση. Μην ανησυχείτε- αυτό είναι ένα φυσιολογικό μέρος της πολυγλωσσίας.

4 έως 5 έτη

♦ Να παράγει γραμματικά σωστές προτάσεις. Οι προτάσεις είναι μεγαλύτερες και πιο σύνθετες.

♦ Περιλαμβάνει κύριους χαρακτήρες, σκηνικά και λέξεις όπως και για να συνδέσει πληροφορίες και ιδέες για να αφηγηθεί ιστορίες.

♦ Κατανοεί και χρησιμοποιεί τοπικές έννοιες, όπως πίσω, δίπλα και ανάμεσα.

♦ Χρησιμοποιεί περισσότερες λέξεις για το χρόνο, όπως χθες και αύριο, σωστά.

♦ Ακολουθεί απλές οδηγίες και κανόνες για να παίξει παιχνίδια.

♦ Εντοπίζει το μπροστινό μέρος ενός βιβλίου και τον τίτλο του.

♦ Αναγνωρίζει και κατονομάζει 10 ή περισσότερα γράμματα και μπορεί συνήθως να γράψει το όνομά του.

♦ Μιμείται την ανάγνωση και τη γραφή από αριστερά προς τα δεξιά.3, 20

♦ Ενώνει λέξεις , όπως λύκος + σκύλος = λυκόσκυλο. Αναγνωρίζει κάποιες ομοιοκατάληκτες λέξεις, όπως γάλα-μπάλα.

♦ Παράγει σωστά τα περισσότερα σύμφωνα και η ομιλία του είναι κατανοητή στη συζήτηση.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Μιλήστε για το πού βρίσκονται τα πράγματα στο χώρο, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως “πρώτος και τελευταίος” ή “δεξιά και αριστερά”. Μιλήστε για τα αντίθετα, όπως “πάνω και κάτω” ή “μεγάλο και μικρό”.
Μιλήστε για κατηγορίες, όπως φρούτα, έπιπλα ή σχήματα.
Ταξινομήστε τα αντικείμενα ανά κατηγορία. Ζητήστε από το παιδί σας να σας πει ποιο αντικείμενο δεν ταιριάζει με τα υπόλοιπα . Μιλήστε για το γιατί δεν ανήκει.
Δώστε προσοχή όταν το παιδί σας μιλάει. Ανταποκριθείτε, επαινέστε και ενθαρρύνετέ το όταν μιλάει. Ζητήστε την προσοχή τους πριν μιλήσετε. Κάντε παύση αφού μιλήσετε και αφήστε το να απαντήσει σε αυτά που είπατε.
Συνεχίστε να μαθαίνετε στο παιδί σας νέες λέξεις. Ορίστε τις λέξεις και βοηθήστε το παιδί σας να τις κατανοήσει. Για παράδειγμα, πείτε: “Θα φάμε φρούτα για σνακ. Αυτό είναι ένα μήλο. Η μπανάνα είναι ένα άλλο φρούτο. Το ίδιο και τα σταφύλια και οι φράουλες”.
Μάθετε στο παιδί σας να ζητάει βοήθεια όταν δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει μια λέξη.
Δείξτε αντικείμενα που είναι ίδια ή διαφορετικά. Μιλήστε για το τι τα κάνει ίδια ή διαφορετικά. Ίσως έχουν το ίδιο χρώμα. Ίσως είναι και τα δύο ζώα. Ίσως το ένα είναι μεγάλο και το άλλο μικρό.
Παίξτε ιστορίες. Παίξτε το σπίτι, το σχολείο και το μαγαζί χρησιμοποιώντας κούκλες, φιγούρες και ρούχα για μεταμφίεση. Βάλτε τις κούκλες να μιλήσουν μεταξύ τους.
Αφηγηθείτε ιστορίες που είναι εύκολο να παρακολουθήσετε. Βοηθήστε το παιδί σας να μαντέψει τι θα συμβεί στη συνέχεια της ιστορίας. Παίξτε τις ιστορίες ή κουκλοθέατρο. Βάλτε το παιδί σας να ζωγραφίσει μια εικόνα μιας σκηνής από την ιστορία. Μπορείτε να κάνετε το ίδιο πράγμα με βιβλία, βίντεο και τηλεοπτικές εκπομπές. Κάντε ερωτήσεις για το ποιος, τι, πότε, πού ή γιατί σχετικά με την ιστορία.
Παίξτε παιχνίδια όπως το “Κατάσκοπος” (I spy). Περιγράψτε κάτι που βλέπετε, όπως: “Βλέπω κάτι στρογγυλό στον τοίχο που το χρησιμοποιείτε για να λέτε την ώρα”. Αφήστε το παιδί σας να μαντέψει τι είναι. Αφήστε το παιδί σας να περιγράψει κάτι που βλέπει. Αυτό το βοηθά να μάθει να ακούει και να χρησιμοποιεί λέξεις για να μιλήσει για αυτό που βλέπει.
Αφήστε το παιδί σας να σας πει πώς να κάνετε κάτι. Ζωγραφίστε μια εικόνα που περιγράφουν. Γράψτε την ιστορία του παιδιού σας καθώς τη διηγείται. Το παιδί σας θα μάθει τη δύναμη της αφήγησης και της γραφής.
Παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια με το παιδί σας. Αυτό θα το βοηθήσει να μάθει να ακολουθεί κανόνες και να μιλάει για το παιχνίδι.
Βάλτε το παιδί σας να σας βοηθήσει να προγραμματίσετε τις καθημερινές δραστηριότητες. Για παράδειγμα, βάλτε το να φτιάξει μια λίστα με τα ψώνια. Ή αφήστε το να σας βοηθήσει να σχεδιάσετε το πάρτι γενεθλίων του. Ζητήστε τη γνώμη τους και αφήστε τα να κάνουν επιλογές.
Μιλήστε στο παιδί σας στις γλώσσες που χρησιμοποιείτε πιο άνετα. Υπάρχουν πολλά οφέλη και επιλογές για την καθημερινή ανάγνωση για τα παιδιά. Φροντίστε να διαβάζετε βιβλία στις γλώσσες σας για να προωθήσετε τις πολύγλωσσες γλωσσικές και γραμματικές δεξιότητες.

Translated by Nasia Nikolaidou, Speech- Language Therapist

Translated from English to Greek